Przewodnik turystyczny "Pamięć łączy w regione nad Odrą i Wartą"

66 67 Prz e strz eń Dramatycznych Losów Prz e strz eń Dramatycznych Losów Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów w 1933 roku ludność ży- dowska była systematycznie dyskry- minowana, marginalizowana i prze- śladowana. Noc z 9 na 10 listopada 1938 roku oznaczała przejście do otwar- tego terroru. Reżim narodowosocjali- styczny organizował i kierował niszcze- niem mienia i obiektów należących do Żydów w całej Rzeszy Niemieckiej, w tym w regionie nad Odrą i Wartą. Podczas Nocy Kryształowej 9 listopada 1938 r. narodowi socjaliści spalili wiele synagog i obiek-tów należących do gmin żydowskich w Brandenburgii. Cmentarze żydowskie również zostały w wielu miejscach zbezczeszczone i zrównane z ziemią. Niektóre z tych miejsc zostały przekształcone w godne miejsca pamięci, inne powróciły do Ślady społeczności żydowskiej Ofiarami prześladowań i ludobójstwa byli liczni przedstawiciele społeczności żydowskiej. Niektóre obiekty kultywują pamięć o tej społeczności. świadomości społecznej dopiero dzięki prywatnym inicjatywom. A w niektórych miejscach wciąż nie ma nawet tablicy upamiętniającej ich historię. Niektóre z tych miejsc zostały przedstawione poniżej: Cmentarze żydowskie Bad Freienwalde (Oder) Goethestraße 16259 Bad Freienwalde (Oder) Zupełnie zniszczony. Od 1952 r. jego istnienie upamiętnia pamiątkowy obelisk. Gorzów Wielkopolski Gwiaździsta, ul.Słoneczna 66 - 400 Gorzów Wielkopolski Cmentarz był kilkakrotnie bezczesz- czony w latach 1938 - 1945 . Dziś ślady zniszczeń wciąż przypominają o tych wydarzeniach. Groß-Neuendorf, Letschin Parkweg 5 , 15324 Letschin Miedzyrzecz Wjazd na S 3 na północ od Międzyrzecza Skwierzyna Ul. Miedzyrzecka 700 m na lewo od ronda Drugi co do wielkości zachowany cmentarz w zachodniej Polsce. Jest pod ochroną konserwatora zabytków i został odnowiony. Strausberg Karl-Liebknecht-Straße 15344 Strausberg Częściowo zniszczony w 1938 r. i zrów- nany z ziemią po 1945 . Od 1988 r. o jego istnieniu przypomina pamiątkowa tablica. Witnica Ul. Sikorskiego / ul. Kostrzynska 66 - 460 Witnica Synagogi Beeskow Brandstraße 45 , 15848 Beeskow Lata 30 -te XX wieku: Sprzedana i użytkowana jako budynek mieszkalny, zachowana jako jedna z nielicznych synagog w Brandenburgii. Eberswalde Goethestraße 9 , 16225 Eberswalde Zniszczona i zburzona w 1938 r. Od 2013 r. Miejsce Pamięci „Dorastać z pamięcią” Frankfurt (Oder) Tuchmacherstraße 15230 Frankfurt (Oder) Zbezczeszczona w 1938 r., a następ- nie wykorzystywana jako magazyn. W 1988 r. odsłonięcie kamienia pamiąt- kowego. Fürstenwalde Frankfurter Str.aße 15517 Fürstenwalde/Spree Zniszczona w 1938 r.. Tablica pamiąt- kowa od lat 80 -tych XX wieku. Miedzyrzecz Ul. Kziedza Skargi 4 66 - 300 Miedzyrzrecz Dawniej synagoga, dziś obiekt han- dlowy. Architektura wnętrz częściowo zachowana i odrestaurowana. Müncheberg Hinterstraße 155 , 15374 Müncheberg Zniszczona w 1938 r. Tablica pamiąt- kowa od 1995 r. (Rathausstraße 2 ). Strausberg Jungfernstraße, 15344 Strausberg Zniszczona w 1938 r. Od 2008 r. sy- nagogę upamiętnia tablica na murze miejskim. Wriezen Mauerstraße, 16269 Wriezen Zniszczona w 1938 r. Od 1988 r. syna- gogę upamiętnia tablica pamiątkowa w miejscu, gdzie niegdyś stała. Wiele innych obiektów można znaleźć w następujących bazach danych: Projekt: Żydzi w historycznej Brandenburgii Wschodniej – internetowa dokumentacja cmentarzy żydowskich https://www.kuwi.europa-uni.de/de/lehrstuhl/kg/denkmalkunde/forschung/Juedi- sche-Friedhoefe/index.html Baza danych: Żydowskie cmentarze w Polsce na terenach byłej Prowincji Brandenburgia / zydowskie cmentarze na terenie bylej Brandenburgii https://www.uni-potsdam.de/de/juedische-friedhoefe-pl Mapa online: Żydowskie cmentarze w zachodniej Polsce / zydowskie cmentarze w zachodniej polsce https://www.kuwi.europa-uni.de/de/lehrstuhl/kg/denkmalkunde/ forschung/Juedische-Friedhoefe/OnlineKarte/index.html